Vốn FDI sụt giảm không phải là tai họa

GS Nguyễn Mại, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (nguyên phó chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về hợp tác và đầu tư), nhận định như vậy tại hội thảo quốc tế “Vận hội và thách thức của VN sau 3 năm gia nhập WTO”, vào ngày 12-1 ở Hà Nội.

Theo thống kê của Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch – Đầu tư), năm 2009 tổng số vốn đăng ký FDI chỉ bằng 28% so với năm 2008 nhưng số vốn thực hiện tới khoảng 10 tỉ USD, bằng 86%. Trên thế giới, triển vọng 2 năm tới sẽ không mấy sáng sủa, các dự án đầu tư mới không nhiều.

Tuy nhiên, GS Nguyễn Mại nhấn mạnh vốn thực hiện mới là chỉ tiêu quan trọng nhất nên việc chỉ sụt giảm 14% là kết quả đáng khích lệ khi con số này ở các nước khác trong khu vực khoảng 20% - 30% và sẽ tốt hơn trong năm 2010.

GS Nguyễn Mại nhận định vốn FDI vào VN trong những năm tới phụ thuộc vào việc giải quyết có hiệu quả những vấn đề kinh tế - xã hội sau khủng hoảng. Trong 4 vấn đề có quan hệ với FDI từ khi VN gia nhập WTO, yếu tố đầu tiên chính là thể chế kinh tế cần được hoàn chỉnh nhanh và đồng bộ.

Đại diện Phòng Thương mại châu Âu tại VN (EuroCham) nhận xét VN đã hưởng lợi rất nhiều từ dòng vốn FDI vốn tăng mạnh từ khi gia nhập WTO. Tự do hóa các ngành dịch vụ chủ chốt đã tạo ra những cơ hội phát triển kinh doanh đầy hứa hẹn với các nhà đầu tư nước ngoài, đặc biệt trong lĩnh vực phân phối, ngân hàng và viễn thông.

Năm 2010 là năm quan trọng, vì theo cam kết WTO của VN thì nhiều hạn chế trong các ngành dịch vụ sẽ được dỡ bỏ. Việc thực hiện đầy đủ và kịp thời các cam kết này là yếu tố chính để VN tiếp tục thu hút vốn FDI.

EuroCham cũng cảnh báo, vài tháng qua, sự phục hồi nhẹ của hầu hết các ngành công nghiệp do tín dụng đã dễ tiếp cận, rẻ và luân chuyển dễ dàng hơn; thị trường chứng khoán cũng tăng gấp 2 trong năm 2009. Điều này phần lớn nhờ gói kích thích kinh tế.

Tuy nhiên, không nên đi chệch đường bằng việc phục hồi mạnh trong ngắn hạn mà thay vào đó phải tập trung giải quyết các rào cản lớn ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh của nền kinh tế. Không có những cải cách, VN khó tăng trưởng vượt lên khỏi một nền sản xuất dựa vào chi phí thấp.

GS Nguyễn Mại “chốt” lại: Là thành viên WTO, đã đến lúc người VN phải vượt qua rào cản về tư duy của một nước lạc hậu, phụ thuộc vào viện trợ tài chính và công nghệ nước ngoài để có tư duy của một nước có vị thế quan trọng ở Đông Nam Á và vị thế đang tăng lên ở châu Á và thế giới.

Cụ thể, phải chuẩn bị tốt hơn, lựa chọn cán bộ có đủ năng lực và phẩm chất tham gia vòng đàm phán Doha để kết thúc vòng đàm phán này có lợi cho các nước đang phát triển, trong đó có VN.