Báo cáo cập nhật kinh tế Đông Á: Ảnh hưởng từ suy thoái kinh tế, GDP khu vực Đông Á sẽ giảm kỷ lục

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

“Do nền kinh tế toàn cầu rơi vào khủng hoảng tài chính tồi tệ nhất kể từ sau cuộc đại suy thoái, khu vực Đông Á - Thái Bình Dương đã không có đủ sức mạnh để chống lại cơn bão suy thoái kinh tế này.

GDP năm 2009 của khu vực này sẽ chỉ có thể đạt khoảng 6,7%...”. Đây là nhận định từ báo cáo cập nhật tình hình kinh tế khu vực Đông Á do Ngân hàng Thế giới (WB) công bố mới đây tại Hà Nội...

Báo cáo cho biết, cuộc khủng hoảng tài chính bắt đầu từ Hoa Kỳ vào giữa năm 2007 trở nên nghiêm trọng hơn trong 6 tháng đầu năm 2008 và với một bước ngoặt đột ngột sau ngày 15-9, tình hình càng trở nên tồi tệ hơn, khiến cho giá cả lương thực và nhiên liệu tăng vọt rồi giảm ngay sau đó. Khi các nhà hoạch định chính sách ở Đông Á đương đầu với khủng hoảng vào cuối năm 2007 đầu năm 2008 (đó là khi lạm phát tăng cao sau khi giá cả lương thực và nhiên liệu tăng vọt), đã phải đồng thời đương đầu với sự sụt giảm đột ngột của giá cổ phiếu và tỷ giá hối đoái, sự tăng vọt trong lãi suất ngắn hạn và vấn đề gần như bị chặn đứng của tăng trưởng xuất khẩu.

Các quốc gia Đông Á, trong đó có Việt Nam bước vào cuộc khủng hoảng này với sự chuẩn bị tốt hơn so với khủng hoảng tài chính châu Á năm 1997. Tài chính công, cân bằng đối ngoại, bảng tổng kết tài sản của các ngân hàng và doanh nghiệp đã được củng cố và tăng cường trong thập kỷ vừa qua nhờ những cải tiến trong chính sách cơ cấu và kinh tế vĩ mô, nhờ sự chặt chẽ hơn trong cơ chế giám sát hệ thống ngân hàng, điều hành doanh nghiệp tốt hơn, quản lý rủi ro hiệu quả hơn trong khu vực tư nhân. Tuy nhiên, việc các nhà đầu tư nước ngoài rút lại đột ngột các tài sản lưu động, kết hợp với việc người đầu tư trong nước “tháo chạy” đã đẩy các nền kinh tế một số nước quay lại “vùng nguy hiểm” mà họ chỉ vừa mới thoát ra vài năm trước đó. Hoàn toàn không có sai lầm gì nhưng các quốc gia trong khu vực này vẫn phải chịu chi phí vốn tăng lên vùn vụt trên các thị trường quốc tế, đe dọa khả năng cung cấp tài chính cho các chương trình phát triển và phá hủy những nỗ lực xóa đói giảm nghèo đã thực hiện được trong vài năm qua.   

Theo nhận định, chính phủ của các quốc gia Đông Á đã mạnh tay nới lỏng chính sách tiền tệ thông qua một loạt các công cụ và bơm thêm những khoản tiền lớn vào hệ thống ngân hàng. Nhờ vào hành động nhanh nhạy này, mối nguy trước mắt đối với các nền kinh tế trong khu vực mặc dù tạm thời đã được ngăn chặn, nhưng các ngân hàng và doanh nghiệp tại khu vực này vẫn phải đương đầu với áp lực tài chính lớn. Áp lực này chỉ có thể tăng lên vì hoạt động kinh tế đang chậm lại và bảng tổng kết tài sản của các ngân hàng tiếp tục xấu đi. 

Để bù đắp cho tăng trưởng xuất khẩu đã bắt đầu chậm lại, chính phủ một số quốc gia Đông Á đã đề xuất những gói giải pháp kích thích tài khóa lớn cho năm 2009. Chính phủ Trung Quốc đã công bố một gói kích thích tài khóa trị giá 586 tỷ USD, trong đó 1/4 do chính phủ trung ương cung cấp và phần còn lại do hệ thống ngân hàng cung cấp. Kế hoạch này nhấn mạnh những nỗ lực của chính phủ nhằm giảm bớt sự phụ thuộc vào nhu cầu bên ngoài và tái cân bằng nền kinh tế theo hướng tăng trưởng ít sử dụng vốn và năng lượng hơn, đồng thời đầu tư bền vững hơn về mặt môi trường. Các quốc gia khác với khả năng tài chính hạn chế cũng đã cố gắng để không đưa ra những chương trình kích thích tài khóa quá tham vọng. Riêng Việt Nam, Chính phủ đã đồng ý khoản 1 tỷ USD cho kích thích đầu tư, tiêu dùng. Tuy vậy, nhận định từ báo cáo cho rằng, để bảo đảm có thể đạt được mục tiêu tạo ra cầu và tạo ra công ăn việc làm cho nền kinh tế trong nước, những gói giải pháp kích thích tài khóa cần phải xác định tốt mục tiêu hướng tới, đó là những chương trình và đầu tư cho phép tuyển dụng nhiều lao động nhất, xóa bỏ những hạn chế trong cung, tập trung vào các lĩnh vực có thể bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi sự chậm lại của nền kinh tế.

Cũng theo báo cáo, tăng trưởng ở tất cả các quốc gia Đông Á đều đã chậm lại trước khi cuộc khủng hoảng đạt đến đỉnh cao vào giữa tháng 9. Bất kể những nỗ lực kích cầu trong nước tại nhiều quốc gia, tốc độ mở rộng kinh tế vẫn được xác định là sẽ tiếp tục chậm đi trong năm 2009, điều này phản ánh tốc độ tăng trưởng chậm lại trong xuất khẩu, đầu tư và tiêu dùng. Hoạt động xuất khẩu chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng bởi cầu giảm tại các thị trường phát triển, mặc dù khả năng cạnh tranh ngày càng cải thiện của Đông Á có thể hạn chế bớt phần nào tác động này. Dự báo xuất khẩu cũng như luồng vốn vào đều giảm sút (nhất là vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài) sẽ kìm hãm chi tiêu đầu tư. Tiêu dùng cá nhân có khả năng bị ảnh hưởng nhiều bởi thu nhập giảm, tỷ lệ thất nghiệp và trả lương thấp tăng, điều kiện kinh tế của các hộ gia đình và doanh nghiệp giảm, trong khi mong muốn tiết kiệm gia tăng vào những thời kỳ bấp bênh.

Báo cáo kết luận, nhìn tổng thể, tốc độ tăng trưởng GDP thực tế ở khu vực Đông Á đang phát triển có khả năng giảm đến mức kỷ lục, từ 10,5% của năm 2007 rớt xuống còn 8,5% trong năm 2008 và dự báo xuống còn 6,7% trong năm 2009.

(Theo baobinhduong)