Tại sao Nga muốn lấy lòng Mỹ và EU?

Vừa là một cường quốc Á – Âu, lại vừa là một nước thành viên chung duy nhất của cả nhóm G8 và “bộ tứ BRIC”, Nga đang tận dụng lợi thế về địa lý và chính trị của mình để coi G20 là cơ hội quan trọng để đẩy nhanh tiến trình hiện đại hóa.

Muốn xây đắp lại quan hệ kinh tế với Mỹ

Hôm thứ Tư (23/6), TT Nga Dmitry Medvedev đã gặp mặt TT Barack Obama tại Washington; Từ việc ông tiến hành hội đàm với các nhà lãnh đạo kinh tế Mỹ cho thấy, mục đích chủ yếu của chuyến công du lần này chắc chắn tập trung vào phương diện hợp tác trong lĩnh vực kinh tế của hai nước. Điều này khiến người ta nhớ đến một câu nói của Robert Hormats, Phó Ngoại trưởng Mỹ phụ trách về kinh tế, năng lượng và nông nghiệp đã phát biểu tại Diễn đàn kinh tế quốc St Petersburg hôm 17/6 vừa qua, “giữa Nga và Mỹ đã có đủ điều kiện kinh tế trọng yếu, thậm chí đã tìm được cơ hội tốt đáng kể trong vấn đề xây đắp lại quan hệ kinh tế song phương”.

Kỳ thưc, từ đầu năm 2009, TT Obama đã từng kêu gọi hai nước Mỹ - Nga nên xây đắp lại mối quan hệ kinh tế mới; Lời kêu gọi này đương nhiên cũng đã phản ánh một lời thỉnh cầu mạnh mẽ từ hai phía về việc tăng cường quan hệ kinh tế song phương. Vì thế, chuyện Nga – nước xuất khẩu năng lượng lớn nhất toàn cầu được chào đón với vẻ mặt tươi cười là không có gì kỳ lạ. Số liệu cho thấy, trong toàn bộ kim ngạch xuất khẩu trị giá 18,4 tỷ USD từ Nga sang Mỹ, dầu thô, kim loại nhôm và các loại nhiên liệu đều chiếm tới 80%.

Về phía Nga, quốc gia này lại “thèm muốn” số vốn khổng lồ mà người Mỹ đang sở hữu. Bộ trưởng Kinh tế Nga Elvira Nabiulina cho biết, “chúng tôi rất hứng thú với số tiền đầu tư trực tiếp của Mỹ vào Nga, việc này sẽ giúp trình độ hiện hại hóa và đa dạng hóa của các cơ quan kinh tế Nga được nâng cao rõ rệt”; Đồng thời cần phải thông qua sự hợp tác với Mỹ để nâng cao mức độ hiện đại hóa, bao gồm cả các ngành sản xuất cụ thể của nền kinh tế Nga – Trước khi gặp mặt TT Obama, việc TT Medvedev ghé thăm “thung lũng Silicon” tại bang California chính là một minh chứng tốt nhất cho điều này.

EU sẽ giúp Nga nâng cao trình độ hiện đại hóa

Bên cạnh đó, Nga cũng đang tích cực tìm kiếm sự giúp đỡ của Liên minh châu Âu EU. Chủ tịch Hội đồng thường trực châu Âu – ông Van Rompuy hôm 20/6 cho biết: “EU mong muốn trở thành đối tác trong tiến trình hiện đại hóa của Nga, quan hệ kinh tế giữa EU và Nga vốn mật thiết, điều chúng ta cần là để mối quan hệ này tiếp tục phát triển bền chặt hơn nữa”.

So sánh với việc tăng cường quan hệ kinh tế với Mỹ, nỗ lực lấy lòng EU của Nga lại càng tích cực hơn, khái niệm “EU trở thành đối tác trong tiến trình hiện đại hóa của Nga” chính là do TT Medvedev đưa ra đầu tiên tại hội nghị thượng đỉnh Stockholm vào tháng 11/2009. Thủ tướng Nga đương nhiệm Vladimir Putin cũng đã nhiều lần bày tỏ mong muốn thắt chặt quan hệ kinh tế với các cường quốc kinh tế của châu Âu như Pháp, Đức và Italy.

Các phương tiện truyền thông phương Tây cho hay, nguyên nhân trực tiếp khi Nga lựa chọn việc thúc đẩy quan hệ kinh tế với châu Âu và Mỹ là do, trong nội bộ G8, những bất đồng trong việc có nên lập tức chỉnh đốn chính sách tài chính trong nước hay có nên đánh thuế khối ngân hàng hay không giữa Âu – Mỹ khá lớn; Trong nhóm chỉ có 8 nước thành viên này, Nga vẫn có giá trị để Âu – Mỹ tranh giành. Xét theo góc độ của Nga, nước này cũng hy vọng nhân cơ hội tốt này thoát khỏi sự phụ thuộc nghiêm trọng vào nguồn tài nguyên để tăng trưởng kinh tế.

Cầm chắc tấm danh thiếp “nền kinh tế mới nổi”

Về ý nghĩa nào đó, do nền kinh tế phụ thuộc nghiêm trọng vào tài nguyên, khiến cho khoảng cách kinh tế của các nước thành viên khác trong BRIC khá lớn, Nga mới nhận thức được rằng, khi “nhìn sang hướng đông” thì không thể bỏ qua việc “nhìn sang hướng tây”. Một mặt, nền kinh tế Âu – Mỹ đương nhiên có nhiều kinh nghiệm và thực lực hơn so với các nền kinh tế mới nổi khác, nó sẽ giúp Nga nâng cao trình độ hiện đại hóa, tăng cường tính bền vững và tính kiểm soát cho tăng trưởng kinh tế Nga; Mặt khác, những dư luận cho rằng, Nga tụt hậu trong BRIC cũng khiến nước này cần phải tìm kiếm xác định hợp tác và sự công nhận lẫn nhau ngoài các nền kinh tế mới nổi.

Tuy nhiên, bất luận là khái niệm nhỏ BRIC hay phạm trù lớn “nền kinh tế mới nổi”, Nga đều không muốn mất đi dễ dàng. Ít nhất điều này có thể giúp Nga giành được nhiều lợi ích hơn trong làn sóng cải cách cơ quan tài chính toàn cầu.

Trên thực tế, sự điều hòa lập trường và điều chỉnh quan hệ của Nga đối với Mỹ, châu Âu và các nền kinh tế mới nổi là xuất phát từ lợi ích nước Nga. Chẳng hạn như, trước khi TT Medvedev sang thăm Mỹ, cố vấn kinh tế cấp cao của tổng thống vẫn tuyên bố rằng, ông sẽ đề cập chương trình nghị sự liên quan đến tiền tệ dự trữ tại hội nghị G20 Toronto.

[ Trở về]