Thực chất mối quan hệ Trung-Mỹ-Âu?

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Ngày 25/2, tờ Trung Quốc nhật báo đưa tin, hiện nay mối quan hệ tam giác giữa Trung Quốc-Mỹ và Châu Âu đang tiềm ẩn nhiều nguy cơ có thể gây mất cân bằng.

Đặc biệt, sau khi cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu xảy ra đã cho thấy, mối lo ngại về việc Mỹ và Châu Âu liên thủ áp chế Trung Quốc đã dần dần hình thành. Điều này khiến mối quan hệ Trung-Mỹ-Châu Âu trở lên mất cân bằng hơn bao giờ hết.

Theo giới chuyên gia phân tích nhận định, cứ khi mối quan hệ giữa Trung-Mỹ đang có nguy cơ bị sứt mẻ, thì mối quan hệ Trung-Âu ngày càng ấm dần lên; Khi quan hệ Trung-Âu trắc trở thì quan hệ giữa Trung-Mỹ lại trở lên gắn bó. Hiện nay, việc Mỹ và Châu Âu liên thủ áp chế Trung Quốc có nhiều nguyên nhân, đồng thời họ cũng nhận định việc gia tăng áp lực này là một tính tất yếu hiện nay.

Thứ nhất, đây là kết quả tất yếu của khủng hoảng tài chính tác động đến kinh tế thế giới. Ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng này tương đối toàn diện, nó bắt nguồn từ các nước phương Tây sau đó nhanh chóng lan rộng ra Châu Á. Trong khi các nước phải đau đầu tim ra hướng đi hậu khủng hoảng thì ngược lại Trung Quốc ngày càng cho thất sự tiến bộ nhất định của mình. Sự phát triển thần kỳ trong thời gian qua của Trung Quốc về kinh tế lẫn khoa học kỹ thuật khiến Mỹ và Châu Âu hết sức lo ngại. Nếu như 15 năm trước, ảnh hưởng kinh tế và chính trị của Châu Âu cũng như Mỹ trên trường quốc tế tương đối lớn, song trong tình hình hiện nay tình thế đã thay đổi. Trong đó, sự trỗi dậy của Trung Quốc chính là một trong số các nguyên nhân khiến cả Mỹ và Châu Âu cảm thấy “đau đầu”. Do đó, việc lấy lại vị thế bá chủ của mình trên trường quốc tế chính là “cái cớ” hợp lý nhất để Mỹ và Châu Âu liên thủ nhằm áp chế Trung Quốc.

Thứ hai, Mỹ và Châu Âu cần “tìm ra” một lý do hợp lý khiến kinh tế phục hồi chậm chạp như hiện nay, và “lý do” đó chính là Trung Quốc. Thời gian gần đây, Trung Quốc công bố con số thống kê cho thấy, mô hình phục hồi chữ V của Trung Quốc đã được xác định, theo đó GDP năm 2009 là 8,7%. Đây là một con số khiến cả thế giới kinh ngạc. Ngược lại, trong khi đó tình hình phục hồi của nền kinh tế tại Mỹ và Châu Âu tương đối chậm chạp. Do đó Mỹ và Châu Âu quay sang đổ lỗi điều này do một “nguyên nhân khách quan”. Và nguyên nhân khách quan đó chính là Trung Quốc, nước đã vượt qua Đức để trở thành nước xuất khẩu lớn nhất thế giới, đồng thời vượt qua Nhật Bản để vươn lên ngôi vị á quân kinh tế toàn cầu. Chính vì thế, việc gia tăng áp lực lên đồng NDT và các chính sách tài chính của Trung Quốc trở thành đối tượng công kích chủ yếu của Mỹ và Châu Âu. Do đó Mỹ và Châu Âu ngày càng tăng cường ma sát thương mại đối với Trung Quốc. Bên cạnh đó, Mỹ và Châu Âu không ngừng cải cách và tăng cường nhiều biện pháp ưu tiên nhằm giảm tỷ lệ thất nghiệp, thâm hụt ngân sách. Nhiều chuyên gia dự đoán, trong tương lại gần sự va chạm chủ yếu giữa Trung Quốc với Mỹ và Châu Âu sẽ xảy ra chủ yếu trên lĩnh vực xuất khẩu.

Thứ ba, thông qua chính sách ngoại giao nhằm xoa dịu áp lực chính trị trong nước. Có thể nói trong một năm qua, chính sách ngoại giao của ông Obama đối với Bắc Kinh tương đối thân thiện. Ngoài ra, đối với Châu Âu, việc bắt tay với Mỹ nhằm khống chế Bắc Kinh là một việc làm vô cùng có lợi. Sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, G2 trở thành một đề tài nóng. Mặc dù G2 không được Mỹ và Trung Quốc tiếp nhận, tuy nhiên, Châu Âu lại tỏ ra rất quan tâm tới xu thế này. Chính vì vậy bắt tay với Mỹ chính là một liệu pháp để Châu Âu thực hiện việc phá bỏ cục diện đóng băng trên. Một năm trở lại đây, báo giới Châu Âu xem xét lại các chính sách mà Châu Âu áp dụng với Trung Quốc thì nhận ra rằng EU đã thực sự sai lầm khi xem Trung Quốc chỉ là một bên có lợi ích chịu trách nhiệm liên quan. Đồng thời EU cũng nhận ra rằng, để đối phó với các nền kinh tế mới nổi trong nhóm BRIC như Trung Quốc, họ cần phải có một chính sách ngoại giao mới để ứng phó với trật tự thế giới mới, đồng thời cần phải tăng tầm ảnh hưởng của mình hơn nữa tới các quốc gia này. Theo nhiều chuyên gia nhận định, việc môi trường chính trị trong nước thay đổi rất có thể sẽ khiến Mỹ và Châu Âu thay đổi chính sách ngoại giao đối với Bắc Kinh.

Tóm lại tờ Trung Quốc nhật báo cho rằng Trung Quốc đang đứng trước nguy cơ bị phong tỏa bởi Mỹ và Châu Âu, và họ cần phải kiên định lòng tin, xác định phương hướng đúng đắn, chính xác, thiết thực vững bước trên con đường đã chọn.

Trên thực tế, tờ Trung Quốc nhật báo mới chỉ đề cập tới hiện tượng bề mặt mà chưa đi sâu vào phân tích tới bản chất bên trong của mối quan hệ quốc tế chằng chịt nhiều tầng lớp hiện nay.

Thoạt nhìn thì bất luận mối quan hệ quốc tế nào cũng luôn được xác lập dựa trên quan hệ kinh tế. Sự gia tăng đột biến của sức sản xuất là nguyên nhân dẫn đến xu thế toàn cầu hóa hiện nay. Tuy nhiên mọi sự vận động đều là thể hiện của sự tồn tại trong mối quan hệ cân bằng đồng của sự tương tác giữa các lực đối kháng nội tại. Đối diện trực tiếp với xu thế toàn cầu hóa là nhu cầu con người được tồn tại với bản sắc văn hóa của mình. Hay nói một cách khác, đấy là vấn đề về quyền độc lập dân tộc và sự bình đẳng trong quan hệ quốc tế. Thực tế cho thấy các quốc gia khác nhau trên thế giới quan ngại về chính sách "dân tộc" của Trung Quốc chứ không hoàn toàn là lý do kinh tế như tờ Trung Quốc nhật báo cố tình mô tả. Một câu hỏi hỏi lớn luôn thường trực trong đầu các nhà lãnh đạo nhiều nước là, với chính sách "mèo trắng mèo đen", phải chăng Trung Quốc sẵn lòng làm mọi việc, miễn chỉ để mang lại lợi ích kinh tế cho họ?

(Trang tin VN&QT)