Cuộc đua công nghệ xanh: ai cũng thắng

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Trung Quốc đang nổi lên thành một trung tâm điện gió lớn của thế giới. Trong ảnh là tổ hợp điện gió Dabancheng số 2 ở Tân Cương – một trong những tổ hợp điện gió đầu tiên và lớn nhất Trung Quốc, gồm 157 turbine gió với tổng công suất 82,8 megawatt.

Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc cùng thách thức Mỹ trong cuộc đua công nghệ xanh, thân thiện với môi trường.

 
Nước Mỹ mất cảnh giác trong thập niên 1950 khi Liên Xô phóng vệ tinh đầu tiên mang tên Sputnik; sau cơn hoảng hốt, họ dốc sức lao vào cuộc đua chinh phục không gian. Có vẻ như lịch sử sắp sửa lặp lại, nhưng lần này trường đua nằm trên mặt đất.

Vào tháng Tám sắp tới, lãnh đạo của ba nước Hàn Quốc, Nhật Bản và Trung Quốc sẽ tổ chức hội nghị thượng đỉnh ba bên để bàn phương cách kết hợp tài nguyên và chuyên môn của ba nước vào việc phát triển và thương mại hóa các công nghệ xanh. Ai biết được, từ một sự hợp tác thành công như vậy sẽ sản sinh ra những sản phẩm và quy trình nào mà thế giới phải kinh ngạc?

Hiện nay, Nhật Bản đã vượt qua Mỹ trong công nghệ xe hơi hybrid, vừa dùng xăng vừa dùng điện. Trung Quốc đang nổi lên như là người dẫn đầu trong công nghệ xe hơi chạy bằng điện, năng lượng mặt trời và năng lượng gió. Hàn Quốc chưa nổi tiếng với công nghệ thân thiện với môi trường nào, nhưng điều đó sắp thay đổi. Chính phủ Hàn Quốc đang bỏ ra khoảng 31 tỉ đô la Mỹ tài trợ các công trình nghiên cứu trong 27 lĩnh vực công nghệ xanh, bao gồm pin mặt trời không dùng silicon, nhiên liệu sinh học, thu gom, tích trữ và xử lý khí thải carbon. Các tập đoàn kinh tế hùng mạnh của Hàn Quốc cũng đang đầu tư lớn vào công nghệ tiết kiệm năng lượng.

Sự hợp tác quốc tế khác thường này không chỉ nhắm làm giảm lượng khí carbon thải ra mà còn tiết kiệm các nguồn tài nguyên của hành tinh, dù một trong các mục đích được công bố của sự hợp tác Nhật-Trung-Hàn là tạo ra một mặt trận thống nhất các quốc gia công nghiệp hàng đầu châu Á chuẩn bị cho Hội nghị thượng đỉnh toàn cầu về khí hậu tại Copenhagen (Đan Mạch) vào tháng 12 tới. Quả là một sáng kiến táo bạo khi “mai mối” hai nền công nghệ cao Nhật Bản và Hàn Quốc với năng lực sản xuất hùng mạnh, thị trường nội địa rộng lớn và dự trữ ngoại tệ dồi dào của Trung Quốc, từ đó tạo ra một “tay chơi” ghê gớm trên thế giới thời kỳ hậu khủng hoảng và ít khí thải carbon.  

 
Đã rõ ràng là kỷ nguyên công nghiệp nuôi dưỡng bằng nhiên liệu hóa thạch đang đi tới chỗ kết thúc, và thế lực dẫn đầu trong kỷ nguyên đó - nước Mỹ - sẽ không thể tiếp tục nắm vai trò thống trị về kinh tế. Công ty New Energy Finance, chuyên cung cấp thông tin và phân tích các công nghệ ít thải khí carbon, cho biết vốn đầu tư cho năng lượng sạch ở châu Âu năm ngoái đạt gần 50 tỉ đô la Mỹ trong khi con số này ở Bắc Mỹ ít hơn rất nhiều, chỉ đạt 30 tỉ đô la.

Tổng thống Mỹ Barack Obama có lẽ đã nhận ra sự biến chuyển khủng khiếp này. Một phần của gói kích cầu 787 tỉ đô la Mỹ của Washington đang được dùng cho các sáng kiến xanh: dành 2 tỉ đô la để hỗ trợ nghiên cứu và sản xuất bình điện lithium-ion và hệ thống xe lai xăng-điện hybrid, 800 triệu đô la cho chương trình năng lượng sinh học, 500 triệu đô la để đưa công nghệ điện vào các phương tiện giao thông và 400 triệu đô la cho công nghệ địa nhiệt. Nhưng với số nợ công đã lên tới 82% GDP và thâm hụt ngân sách dự tính sẽ lên tới 2.000 tỉ đô la vào cuối năm nay, nước Mỹ không thể tiêu nhiều tiền hơn nữa.

Ngược lại, các nền kinh tế Đông Á, trừ Nhật Bản đều có tình hình tài chính vững mạnh. Không giống như Mỹ, Trung Quốc và Hàn Quốc không cần phải in thêm tiền để tài trợ các gói kích cầu. Và sự chi tiêu của họ cũng nhắm đến tương lai hơn là để dọn dẹp hậu quả thói vung tay quá trán trong quá khứ như nước Mỹ đang làm. Các dự án xanh chiếm 81% gói kích cầu của Hàn Quốc và 38% gói kích cầu của Trung Quốc, trong khi của Mỹ chỉ là 12%.

Ngoài những điều này, người Đông Á có vẻ gắn bó với nghị trình xanh hơn là người Mỹ. Hàn Quốc đã đưa chương trình “tăng trưởng xanh, ít thải chất carbon” thành tầm nhìn mới của quốc gia và sẽ chi 40 tỉ đô la Mỹ trong bốn năm tới để thay đổi chính sách công nghiệp của họ thành “cơ chế mới phát triển có chất lượng, sử dụng ít năng lượng và tương thích với sự bền vững của môi trường” như tuyên bố của Thủ tướng Han Seung Soo. Ông Han trước đây là đặc sứ của Tổng thư ký Liên hiệp quốc về vấn đề biến đổi khí hậu.

Ba nước Nhật, Trung, Hàn cũng có một số vấn đề tế nhị phải giải quyết. Một trong những vấn đề có khả năng gây bất đồng lớn nhất là bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, điều không thật sự đảm bảo ở Trung Quốc. Và nước Mỹ vẫn là một đối thủ đáng gờm. Vệ tinh Spunik đã khơi dậy một nỗ lực phi thường của người Mỹ mà kết quả là chuyến đi bộ trên mặt trăng của Neil Amstrong cách đây đúng 40 năm, vào tháng 7 năm 1969, xác lập vị trí siêu việt của Mỹ trong công nghệ không gian.

Tháng trước, Washington cũng đã bắt đầu một chương trình 25 tỉ đô la Mỹ mở rộng việc cho vay ưu đãi để các nhà chế tạo xe hơi có thể tái cấu trúc các dây chuyền lắp ráp xe hơi chạy điện và các loại xe sử dụng nhiên liệu hiệu quả hơn.

Việc Đông Á nhắm tới vai trò lãnh đạo kinh tế trong kỷ nguyên ít khí thải carbon có thể buộc người Mỹ - và chắc chắn cả châu Âu nữa – tham gia quyết liệt hơn vào công nghệ xanh. Cuộc đua chinh phục không gian đã sinh ra rất nhiều tiến bộ công nghệ mà chúng ta được hưởng ngày hôm nay. Cuộc đua công nghệ xanh cũng có thể tạo ra kết quả tương tự, làm sản sinh những sản phẩm và quy trình ít thải khí carbon. Và trong cuộc đua này, thế giới chính người chiến thắng thật sự.  

(Theo Phương Huỳnh // Thời báo kinh tế Sài Gòn // Time)