“Giấc mơ” của BRIC

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Trong công trình nghiên cứu mang tên "BRIC cùng nhau mơ ước" công bố năm 2003, O'Neil nhà kinh tế hàng đầu của Goldman Sachs, dự đoán: Nửa thế kỷ tới, 4 nước Brazil, Nga, Ấn Độ,Trung Quốc có thể vượt các nước Anh, Pháp, Ý, Đức và họ sẽ cùng Mỹ, Nhật Bản trở thành 6 nền kinh tế mạnh mới của thế giới.

Các nhà lãnh đạo 4 nước nhóm BRIC.

Chiếm 40% dân số địa cầu, tăng trưởng từ hơn 4 - 10%, nhóm BRIC (gồm 4 nước Brazin, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc) đang là một động lực của kinh tế của thế giới và chính họ cũng đang muốn chia sẻ quyền thảo luận các vấn đề của thế giới với Nhóm G.8 đã tồn tại từ lâu và đang có nguy cơ tụt hậu trong nhiều lĩnh vực.

Ngày 15/4, cuộc họp lần thứ 2 của nhóm BRIC tại Brazin mặc dù rút lại chỉ còn 2 tiếng đồng hồ (do Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào phải hủy bỏ chuyến công du châu Mỹ Latinh sau trận động đất gây thiệt hại nặng nề tại miền Tây Bắc nước này ) đã tạo ra những cơ sở mới cho hợp tác giữa các cường quốc đang phát triển. 

Hội nghị đã phát đi một thông điệp rằng 4 cường quốc kinh tế đang nổi này sẽ quyết tâm tăng cường đối thoại, hợp tác và cùng nhau quản lý kinh tế toàn cầu cũng như bảo vệ lợi ích chung của các nước đang phát triển.

Theo dự báo, đến năm 2050, BRIC sẽ là 4 nền kinh tế lớn nhất thế giới. Chính vì vậy mà các quốc gia này, một mặt muốn tăng cường hợp tác kinh tế và tài chính, mặt khác muốn có một tiếng nói mạnh hơn đối với các nước giàu và trong các định chế tài chính quốc tế như Quỹ Tiền tệ Quốc tế và Ngân hàng Thế giới.

Trong công trình nghiên cứu với nhan đề "BRIC cùng nhau mơ ước" mà Goldman Sachs công bố năm 2003, O'Neil nhà kinh tế hàng đầu của Goldman Sachs, dự đoán: Khoảng nửa thế kỷ tới, kinh tế thế giới sẽ được sắp xếp lại. Kinh tế 4 nước Brazil, Nga, Ấn Độ và Trung Quốc có thể vượt cả các nước phát triển Anh, Pháp, Ý, Đức... Các nước BRIC sẽ cùng Mỹ và Nhật Bản trở thành 6 nền kinh tế mạnh mới của thế giới.

Cụ thể là: Trong vòng 50 năm nữa (kể từ năm 2003, lúc Goldman Sachs công bố nghiên cứu của O'Neil), quy mô kinh tế của các nước BRIC sẽ vượt các nước G-7 về GDP. Quy mô kinh tế của Ấn Độ sẽ vượt Nhật Bản vào năm 2032 và Trung Quốc vượt Mỹ vào năm 2041. Năm 2003, tổng GDP của BRIC bằng 15% tổng GDP của G-7; đến năm 2040 sẽ ngang bằng và sang năm 2050 sẽ tăng gấp rưỡi. Năm 2050, 6 nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ được xếp theo thứ tự: Trung Quốc, Mỹ, Ấn Độ, Nhật Bản, Brazil và Nga. Tuy nhiên tính về thu nhập đầu người, đến năm 2050, người dân các nước BRIC vẫn nghèo hơn người dân các nước G-7.

Brazil và Nga là hai quốc gia tương đối giống nhau vì có trữ lượng dầu mỏ, khí đốt tự nhiên và khoáng sản dồi dào. Brazil là nước lớn và đã từng lãnh đạo thị trường chung ở Nam Mỹ. Cuối năm 2009, dự trữ ngoại tệ của nước này lên đến 209 tỷ USD, không những trả hết nợ, mà còn là chủ nợ của nhiều nước khác. Brazil thoát khỏi khủng hoảng tài chính toàn cầu sớm hơn các quốc gia khác. Dự báo, kinh tế Brazil đứng hàng thứ 5 thế giới vào năm 2050 có thể không còn là chuyện hoang tưởng nữa. 

Kinh tế Trung Quốc và Ấn Độ tuy đều phát triển nhanh, nhưng về sách lược lại khác nhau. Trung Quốc dựa vào xuất khẩu thâm nhập kinh tế toàn cầu, trở thành "công xưởng thế giới". Gần đây, Ấn Độ đã lợi dụng số lượng đông đảo dân số có trình độ học vấn cao, thông thạo tiếng Anh để trở thành một cường quốc về dịch vụ cho thuê nguồn lao động, phục vụ khách hàng và hỗ trợ kỹ thuật cho các công ty toàn cầu. Ấn Độ cũng là một nước xuất khẩu hàng đầu về nhân lực trình độ cao trong lĩnh vực dịch vụ phần mềm, tài chính.

Hội nghị của BRIC tại Brazin vừa qua là câu trả lời của các cường quốc đang nổi lên đối với nhóm G-7, gồm các nước công nghiệp phát triển. Do cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu đã bộc lộ những điểm yếu nên BRIC đang thu hút sự chú ý ngày càng tăng trong vai trò như một chất xúc tác cho tiến trình thiết lập một trật tự mới.

Trong cuộc họp thượng đỉnh đầu tiên tại Nga vào tháng 6/2009, nhóm BRIC đã tập trung bàn về những phương cách để bớt phụ thuộc vào đồng USD. Nhưng nay, 4 nước này lại tỏ ra thận trọng hơn về khả năng thông qua một ngoại tệ thay thế USD trong mậu dịch quốc tế.

Nhóm BRIC cũng không đặt vấn đề về đồng Nhân dân tệ (mà Mỹ vẫn cho là Bắc Kinh cố tình giữ giá trị ở mức thấp). Nói cách khác, cả trong vấn đề mậu dịch quốc tế lẫn vấn đề tiền tệ, BRIC chưa phải là một nhóm đồng nhất.

Điều này đã được thể hiện rõ qua vòng thương lượng Doha về tự do hóa thương mại thế giới. Brazil thì chú trọng đến việc xuất khẩu các nguyên liệu thô; Nga chỉ quan tâm đến dầu khí; Ấn Độ chuyên tâm phát triển các dịch vụ và công nghệ thông tin; Trung Quốc thì tập trung cho công nghiệp nặng và tài chính. Mỗi nước theo một mô hình khác nhau trên con đường toàn cầu hóa.

Tuy BRIC đã có nhiều thành quả về kinh tế, nhưng cả 4 nước đều có điểm giống nhau là giàu nghèo quá chênh lệch. Đây là thách thức nghiêm trọng đối với sự phát triển kinh tế của họ. Hơn nữa, các quốc gia trong nhóm BRIC chưa có được tiếng nói chung trên trường quốc tế nên không có được một trọng lượng tương xứng với vị thế của các cường quốc đang vươn lên. Thêm nữa, tính gộp lại, nhóm BRIC chiếm đến một phần ba diện tích canh tác trên thế giới và sản xuất 40% lượng lúa mì trên hành tinh chúng ta. Nhưng khi bàn đến vấn đề xuất khẩu, 4 nước này lại chia rẽ với nhau, không thể đạt đồng thuận.

Tóm lại, tuy có trọng lượng đáng kể trong nền kinh tế thế giới, nhưng do còn có nhiều khác biệt về mô hình phát triển, về chính sách kinh tế và an ninh, các quốc gia trong nhóm BRIC chưa có được một tiếng nói chung trên trường quốc tế, cho nên để có được trọng lượng tương xứng với vị thế của các cường quốc đang vươn lên này, cần tìm được tiếng nói chung trên nhiều lĩnh vực hơn nữa./.

(Theo Nguyễn Đăng // Tin Chính phủ)