Kinh tế Mỹ: quá sớm để tuyên bố một sự phục hồi kinh tế bền vững

Bài diễn văn của chủ tịch FED trước Câu lạc bộ kinh tế của Washington đã làm rõ quan điểm của Bernanke về nền kinh tế: ông nghĩ rằng nền kinh tế sẽ tiếp tục nỗ lực ngay cả khi nó đã hồi phục từ cuộc khủng hoảng.

Những nỗ lực này “dường như giữ cho nhịp độ phát triển tăng vừa phải,” ông nói.

Ngân hàng trung ương giữ mức lãi suất trong một thời gian kéo dài bởi tình hình lạm phát vẫn nằm trong sự kiểm soát và được kỳ vọng sẽ không thay đổi do sự “ốm yếu” của nền kinh tế. Một vài nhà dự báo tư nhân thậm chí lo lắng rằng sự hồi phục của nền kinh tế sẽ bị xì hơi vào năm tới khi mà chính phủ rút dần những biện pháp kích thích kinh tế.

Khi được hỏi về viễn cảnh một cuộc khủng hoảng “hai đáy”, Bernanke nói ông không thế bảo đảm chắc chắn rằng điều đó sẽ không xảy ra. Ông bị lúng túng với dự đoán của mình vể một sự hồi phục khiêm tốn nhưng nói rằng một “sự suy thoái mạnh” có ít khả năng xảy ra.

Bernanke nói rằng ông mong đợi một sự tăng trưởng kinh tế khiêm tốn vào năm tới. Điều đó có thể giúp hạ thấp tỷ lệ thất nghiệp quốc gia – hiện tại là 10% - “nhưng giảm ở một nhịp độ chậm hơn là chúng t among đợi,” ông bày tỏ.

Theo một dự báo của FED công bố vào tháng trước, tỷ lệ thất nghiệp sẽ vẫn tiếp tục duy trì ở mức cao vào năm tới – trong khoảng từ 9,3% đến 9,7%. FED đã cảnh báo rằng thị trường lao động có thể sẽ cần từ 5 cho đến 6 năm để trở lại bình thường.

Để “nuôi dưỡng” sự hồi phục, FED đã giữ mức lãi suất tại mức gần 0% trong 1 năm. Ngân hàng trung ương được kỳ vọng vẫn giữ mức lãi suất này tại cuộc họp của nó vào 15-16/12. Bằng cách giữ lãi suất thấp, FED hi vọng sẽ lôi kéo được dân chúng và các doanh nghiệp tăng chi tiêu, qua đó trợ giúp cho sự hồi phục nền kinh tế.

Khi được hỏi về lãi suất, Bernanke đùa rằng, “Ồ, chúng tôi không thể làm nó thấp hơn được nữa.”

Ông đã tiếp tục nhắc lại sự cam đoan sẽ giữ lãi suất thấp kỷ lục trong một giai đoạn kéo dài nữa.

 “Lãi suất không thay đổi, nhưng chúng ta sẽ phải tiếp tục theo dõi nền kinh tế,” Bernanke nói.

William Dudley, chủ tịch của Ngân hàng dự trữ liên bang của New York, trong một bài phát biểu độc lập cũng nói rằng lãi suất nên được giữ “thấp một cách khác thường trong một giai đoạn kéo dài nữa.” Dudley nói “nền kinh tế vẫn còn yếu, và tỷ lệ thất nghiệp thì quá cao.”

Ngược lại với tất cả những tác động tiêu cực, gần đây người tiêu dùng đã cho thấy khả năng nhanh phục hồi của họ và tiếp tục chi tiêu. Doanh số bán nhà đã được giúp đỡ bởi chương trình tín dụng thuế dành cho người mua nhà lần đầu của chính phủ . Doanh số bán ô tô cũng được giúp sức bởi chương trình giảm giá đổi xe cũ lấy xe mới Cash for Clunkers của chính phủ.

Chi tiêu cho dụng cụ mới và phần mềm mới cũng cho thấy những dấu hiệu ổn định hóa, và các điều kiện kinh tế tốt hơn ở nước ngoài đã khuyến khích xuất khẩu Mỹ.

Và tốc độ người phải nghỉ việc đang chậm lại. Các nhà tuyển dụng chỉ cắt giảm 11.000 việc làm trong tháng trước, mức cắt giảm thấp nhất kể từ khi cuộc khủng hoảng bắt đầu vào 2 năm trước. Điều đó đã giúp giảm tỷ lệ thất nghiệp xuống còn 10%, giảm so với mức 10,2% của tháng 10 – mức cao kỷ lục trong vòng 26 năm.

Dẫu vậy, các nhà kinh tế đã đưa nhậ xét của Bernanke ra như là một chỉ dẫn rằng ông không hề vội vã trong việc tăng mức lãi suất.

 “Thông điệp chính mà Bernanke muốn gửi đến là FED vẫn duy trì bám sát các chính sách mang lại nhiều trợ giúp hơn cho một sự phục hồi mạnh mẽ hơn,” Brian Bethune, nhà kinh tế của IHS Global Insight nói. “Nền kinh tế chưa có đủ những cải thiện ấn tượng để tạo nên bất kỳ thay đổi cơ bản nào.”

Mike Feroli, nhà kinh tế tại JPMorgan Chase đồng ý với quan điểm trên và nói rằng “Bernanke vẫn buồn bã về nền kinh tế.”

Bài diễn thuyết của Bernanke, đã đưa ra những câu hỏi mà FED bị hỏi với tần suất lớn nhất, được phát biểu do Bernanke muốn được tái bổ nhiệm. Một vài nhà lập pháp đã “quay” Bernanke tại buổi điều trần của Thượng viện tuần trước về tỷ lệ thất nghiệp cao, những sai sót về mặt qui định đã góp phần tạo ra khủng hoảng tài chính và tiếp sau đó là các gói cứu trợ tài chính cho Phố Wall.

Cho dù một vài thượng nghị sĩ đã tuyên bố cản trở sự phê chuẩn tái bổ nhiệm Bernanke, Bernanke vẫn bảo đảm đủ số phiếu cần thiết để được tái bổ nhiệm.

Như ông đã làm vào tuần trước, Bernanke nói rằng ông sẽ đảo ngược tiến trình và bắt đầu tăng lãi suất và thắt chặt chính sách tiền tệ khi mà thời điểm thích hợp đến. Ông không nói khi nào thời điểm đó tới, nhưng nhiều nhà kinh tế nghĩ rằng đó sẽ là năm tới.

Về các vấn đề khác, Bernanke dự đoán rằng dân chúng – những người nộp thuế sẽ lấy lại được hết số tiền của họ từ gói cứu trợ tài chính cũng như một vài “thu nhập thêm tương đối quan trọng” từ những sự đầu tư. “Tôi nghĩ rằng chúng ta đang ở trong trạng thái tốt,” ông nói.

Ông cũng lên tiếng thể hiện sự phản đối của mình đối với các nỗ lực của quốc hội nhằm kiểm toán FED. Ông lý luận rằng pháp luật sẽ tác động tới sự sắp đặt lãi suất của FED.

 “Giảm tính độc lập của FED … sẽ không tốt cho thị trường, làm giảm uy tín của FED, không tốt cho những kỳ vọng lạm phát và không tốt cho cả đồng Đôla,” ông nói.

Khi được hỏi điều gì ông cảm thấy hài lòng nhất khi giữ cương vị chủ tịch của FED, ông nói với một giọng hài hước: “Tại sân bay tôi được bộ phận an ninh cho đi qua nhanh hơn rất nhiều so với những người khác, và tôi có thể mang theo thậm chí đến 3 ounces of fluid nếu tôi muốn”. (ounces of fluid là đơn vị tính dung tích của Mỹ).