Obama thăm Indonesia và Australia – một mũi tên nhằm hai đích?

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Tổng thống Mỹ Barack Obama vào 21/3 tới sẽ bắt đầu cuộc hành trình sang thăm hai nước Indonesia và Australia, với niềm hy vọng việc này có thể thắt chặt mối quan hệ giữa Mỹ với khu vực châu Á Thái Bình Dương. Tuy nhiên, có bình luận cho rằng, chuyến công du lần này của TT Obama là nhằm “một mũi tên trúng hai đích”, tận dụng sức mạnh của hai nước nói trên để kiểm soát tầm ảnh hưởng của Trung Quốc tại khu vực châu Á Thái Bình Dương, đồng thời mở rộng xuất khẩu sang ASEAN.

Vào tháng 11 năm ngoái, TT Obama đã tham dự hội nghị thượng đỉnh của Tổ chức hợp tác kinh tế châu Á Thái Bình Dương APEC diễn ra tại Singapore và sang thăm Trung Quốc, nhiều nhà phê bình cho rằng, chuyến công du châu Á lần đó của ông Obama chưa có được những thành quả thiết thực, do đó, chuyến viếng thăm Nam Thái Bình Dương lần này của ông Obama có thể nói là muốn phát triển châu Á.

Ông Obama đã tự nhận mình là “vị tổng thổng Thái Bình Dương đầu tiên của Mỹ”. Tháng 11/2009, TT Obama đã đưa ra Chương trình “Mở rộng quan hệ đối tác Thái Bình Dương (TPP)”, nhằm mục đích thúc đẩy các nước thành viên APEC thực hiện mục tiêu lâu dài là xây dựng khu thương mại tự do trong phạm vi rộng hơn. Mới đây tại Melbourne, Úc, 8 nước bao gồm cả Mỹ đã tiến hành vòng đàm phán đầu tiên về việc “Mở rộng quan hệ đối tác Thái Bình Dương”, hai nước thuộc ASEAN là Malaysia và Thái Lan cũng hứng thú với việc tham gia đàm phán TPP.

Theo hãng tin AP, mặc dù chuyến công du này của TT Obama có thể không giành được hiệu quả thiết thực, nhưng sẽ là bước đi quan trọng để Mỹ khôi phục lại tầm ảnh hưởng của mình tại khu vực này.

Các quan chức chính phủ Mỹ cho rằng, chuyến công tác này của TT Obama đặc biệt quan trọng với lời cam kết tăng gấp đôi xuất khẩu Mỹ trong 5 năm tới. Năm ngoái, kim ngạch thương mại song phương của Mỹ và Indonesia chỉ có 18 tỷ USD. Bộ trưởng Thương Mại Mỹ Gary Locke hôm 17/3 cho hay, kim ngạch thương mại giữa Mỹ và Indonesia thậm chí còn thấp hơn cả một số nước láng giềng nhỏ hơn và dân số ít hơn tại ASEAN như Singapore, Malaysia và Thái Lan.

Chủ nhiệm Phòng nghiên cứu châu Mỹ và châu Đại Dương của Viện nghiên cứu Bộ Thương Mại Trung Quốc – ông Lý Vỹ phân tích, từ trong thời kỳ cựu tổng thống Bush, Mỹ đã đưa ra kế hoạch hợp tác với Đông Nam Á, kỳ thực là để từng bước tăng cường quan hệ thương mại với các nước ASEAN. Chuyến công du lần này của TT Obama có thể là muốn thông qua Indonesia – quốc gia quan trọng tại ASEAN để từ từ đạt được mục tiêu mở rộng xuất khẩu sang các nước ASEAN.

Theo một số nhà phân tích khác, Indonesia và Australia được Mỹ coi là lực lượng trung kiên có tầm ảnh hưởng khá mạnh trong một loạt các chương trình nghị sự toàn cầu như cải cách giám sát quốc tế và biến đổi khí hậu, chyến đi này của ông Obama nhằm thông qua hai nước này để khống chế ảnh hưởng của Trung Quốc đang ngày càng lớn tại khu vực này. Năm ngoái, một số quốc gia Đông Nam Á do không thành công trong việc ký Hiệp định thương mại tự do với Trung Quốc, nên đã theo chiều hướng đi theo Mỹ. Tuy nhiên, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Locke lại không cho rằng, hai nước Mỹ - Trung đang cạnh tranh để mở rộng tầm ảnh hưởng tại Indonesia.

Cũng theo tiết lộ của ông Locke, TT Obama sẽ cùng với tổng thống Indonesia Susilo Bambang Yudhoyono ký thỏa thuận hợp tác toàn diện, từ đó cải thiện sự hợp tác của hai nước trong lĩnh vực giáo dục, y tế, năng lượng và thương mại. Một số nhà phân tích cho rằng, quan hệ đầu tư thương mại giữa Mỹ và Indonesia đã kìm chế sự phát triển các quan hệ khác của hai nước, TT Obama và TT Yudhoyono sẽ thảo luận việc bãi bỏ thuế quan cao và những rào cản gây bất lợi cho xuất khẩu Mỹ.

Măc dù TT Obama đã hủy bỏ trạm dừng chân tới Sydney, rút ngắn lịch trình sang thăm Australia, nhưng ông vẫn nỗ lực bảo đảm, Mỹ không coi nhẹ đồng minh quan trọng này.

Thủ tướng Australia Kevin Rudd và TT Obama sẽ tiến hành hội đàm tại Canberra, vấn đề thương mại sẽ là một trong các chủ đề thảo luận chính. Mỹ xuất khẩu sang Australia vẫn có thặng dư thương mại, trợ lý cho TT Obama còn đặc biệt chỉ ra rằng, TT Obama muốn đảm bảo, Úc sẽ không áp đặt lệnh hạn chế nhập khẩu thịt bò từ Mỹ.

(Trang tin VN&QT)