Trung Quốc mở rộng ảnh hưởng tại Mỹ Latinh

Tổng thống Venezuela, Hugo Chavez và phó Chủ tịch Trung Quốc Xi Jinping (trái) tại Điếu Ngư Đài (Trung Quốc) ngày 9/4.

Theo tờ International Herald Tribune số ra gần đây, trong khi Washington đang tìm cách làm ấm lại mối quan hệ với Mỹ Latinh, Trung Quốc cũng tích cực nhảy vào khu vực này, với các khoản cho vay lớn để giúp các nước trong vùng đối phó với tình trạng kinh tế sa sút.

Trong những tuần gần đây, Trung Quốc đã tiến hành đàm phán về các hiệp định nhằm tăng gấp đôi quỹ phát triển ở Venezuela lên 12 tỷ USD, cho Ecuador vay ít nhất 1 tỷ USD để xây dựng nhà máy thủy điện, cung cấp cho Argentina hơn 10 tỷ USD và cho công ty dầu mỏ quốc gia của Brazil vay 10 tỷ USD. Các hiệp định này chủ yếu tập trung vào lĩnh vực tài nguyên thiên, đặc biệt là dầu mỏ.

Quan hệ thương mại của Trung Quốc với các nước Mỹ Latinh đã phát triển mạnh trong thập kỷ này, đưa cường quốc châu Á trên trở thành đối tác thương mại lớn thứ hai của khu vực, sau Mỹ. Mức độ và quy mô của các khoản tín dụng của Trung Quốc cho thấy nước này ngày càng "để mắt" nhiều tới Mỹ Latinh.

Trong khi đó, theo kế hoạch, ông Obama sẽ có cuộc gặp các nhà lãnh đạo của khu vực trong tuần này, với nội dung thảo luận xoay quanh cuộc khủng hoảng, trong đó có kế hoạch hỗ trợ thêm cho Ngân hàng phát triển liên Mỹ. Ngoài ra, dư luận dự đoán, tại cuộc gặp cấp cao này, các nhà lãnh đạo Mỹ Latinh sẽ thúc giục ông Obama nới lỏng hơn nữa chính sách của Mỹ với Cuba.

Còn Trung Quốc tỏ ra "hào phóng" với các nước Mỹ Latinh, với mục tiêu tiếp cận lâu dài các mặt hàng như đỗ tương và quặng sắt. Đây còn là một hình thức đầu tư khác, ngoài đầu tư vào trái phiếu Mỹ. Một trong những hiệp định mới của Trung Quốc ở Mỹ Latinh là cho Argentina vay 10 tỷ USD bằng đồng NDT. Mục tiêu "trường kỳ" của Trung Quốc là đưa đồng NDT trở thành đồng tiền dự trữ thay thế. Trung Quốc cũng đã ký các hiệp định tương tự với Hàn Quốc, Indonesia và Belarus.

Khi cuộc khủng hoảng tài chính bùng phát khiến các thị trường quốc tế chao đảo, Cục dự trữ liên bang Mỹ (FED) đã tiến hành những dàn xếp tiền tệ với các ngân hàng trung ương ở khắp thế giới, cấp 30 tỷ USD cho Brazil và 30 tỷ USD cho Mexico. Nhưng các nước nhỏ hơn ở trong vùng, kể cả Argentina, đã bị loại khỏi những dàn xếp này.

Còn chi tiết hiệp định của Trung Quốc với Argentina vẫn chưa được công bố, nhưng một quan chức tại ngân hàng trung ương Argentina cho biết hiệp định này cho phép Argentina tránh sử dụng đồng USD cho tất cả các vụ chuyển đổi quốc tế của mình.

Dante Sica, một nhà kinh tế hàng đầu tại Abeceb (một hãng tư vấn tại Buenos Aires), nói rằng "Trung Quốc có thể tiến hành các cuộc thương lượng với các nước trong vùng là do Mỹ thiếu tập trung vào Mỹ Latinh trong thời kỳ Bush cầm quyền". Trung Quốc cũng nắm lấy cơ hội ở Mỹ Latinh, khi các nhà cho vay truyền thống, như Ngân hàng phát triển liên Mỹ, thắt chặt tín dụng.

Chỉ một khoản cho vay theo kế hoạch của Trung Quốc -10 tỷ USD cho công ty dầu mỏ quốc gia của Brazil, gần bằng tất cả các khoản cho vay (11,2 tỷ USD) của Ngân hàng phát triển liên Mỹ trong năm 2008. Brazil dự định sử dụng khoản tín dụng này để khai thác dầu ngoài khơi, và đồng ý xuất khẩu 100.000 thùng dầu/ngày cho Trung Quốc.

Ngân hàng phát triển liên Mỹ đang tìm cách tăng gấp ba vốn của họ và tăng số tiền cho vay lên 18 tỷ USD trong năm nay. Nhưng việc tăng thêm khoản cho vay là rất khó, trong bối cảnh ngân hàng này đã bị lỗ gần 1 tỷ USD năm ngoái. Trung Quốc cũng có vai trò trong các cuộc đàm phán cùng các thành viên trong ngân hàng này vì họ đã trở thành thành viên ngân hàng trong năm nay.

Ngoài ra, Trung Quốc cũng đã thâm nhập sâu vào các nước Mỹ không có mấy ảnh hưởng, như Venezuela. Trong tháng 2/09, phó Chủ tịch Trung Quốc Xi Jinping đã tới Caracas để gặp Tổng thống Hugo Chavez.

Hai bên ra thông báo rằng ngân hàng phát triển do Trung Quốc hỗ trợ đóng trụ sở ở đây sẽ tăng vốn từ 6 tỷ USD lên 12 tỷ USD, giúp Venezuela tiếp cận với đồng tiền mạnh trong khi nước này sẽ tăng xuất khẩu dầu sang Trung Quốc từ 380.000 thùng/ngày lên 1 triệu thùng/ngày.

Theo ông Greygory Chin, nhà khoa học chính trị tại trường đại học York ở Toronto, Canada, "Trung Quốc đang chơi con bài lâu dài và nếu nó biến thành ảnh hưởng chính trị thì không biết cuộc chơi sẽ như thế nào"./.

Các bài xem thêm: 

Khi Trung Quốc là "số 1"...    

Trung Quốc tăng cường quan hệ với Pháp và Mỹ    

Trung Quốc - Argentina thỏa thuận trao đổi tiền tệ hơn 10 tỷ USD

Trung Quốc, Indonesia trao đổi tiền tệ 15 tỷ USD   

Trung Quốc kêu gọi đơn vị tiền tệ thế giới mới

Trung Quốc "nhìn" thế giới như thế nào?