Về thực trạng vũ khí hạt nhân trên thế giới

Mỹ: Theo Hiệp ước mới (START-2), thay thế Hiệp ước cắt giảm vũ khí chiến lược giai đoạn 1 (START-1) năm 1991, vừa được Tổng thống Nga Ð.Mét-vê-đép và Tổng thống Mỹ Barack Obama ký ngày 8-4, Mỹ và Nga sẽ giới hạn số đầu đạn hạt nhân triển khai xuống còn 1.550, giảm 30% so với mức trần của Hiệp ước Mát-xcơ-va năm 2002 (Hiệp ước cắt giảm vũ khí tiến công chiến lược, theo đó mỗi nước cần phải cắt giảm lực lượng hạt nhân chiến lược đã được triển khai từ 1.700 đến 2.200 đầu đạn vào năm 2012. Theo quy tắc tính toán của START, đến tháng 2-2009 Mỹ có khoảng 5.200 đầu đạn hạt nhân và 2.700 đầu đạn đã được triển khai hoạt động (2.200 chiến lược và 500 không chiến lược). Trong bài phát biểu được gọi là "diễn văn Pra-ha" Tổng thống Ô-ba-ma đã cam kết rằng mục tiêu lâu dài của Mỹ là không có vũ khí hạt nhân.

Nga: Có khoảng 14.000 vũ khí hạt nhân. Theo những điều khoản của START-1, kho vũ khí hạt nhân của Nga đã giảm xuống còn khoảng 3.309 đầu đạn hạt nhân chiến lược, tính đến tháng 1-2009.

Pháp:  Tham gia Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT) từ năm 1992. Năm 2008, Tổng thống N.Xác-cô-di thông báo rằng nước này sẽ cắt giảm một phần ba kho vũ khí xuống còn khoảng 290 đầu đạn. Tính đến tháng 9-2008, Pháp cắt giảm kho vũ khí xuống còn khoảng 300 đầu đạn hạt nhân.

Anh:  Kho vũ khí hạt nhân của nước này gồm hơn 200 đầu đạn chiến lược và "dưới mức chiến lược" trên bốn tàu ngầm loại Vanguard mang tên lửa đạn đạo chạy bằng năng lượng hạt nhân. Hai trong số bốn tàu này sẽ ngừng hoạt động vào năm 2024. Ðầu năm 2007 QH Anh đã chấp nhận kế hoạch thiết kế một tàu loại mới để thay thế các tàu ngầm trang bị hạt nhân.

Trung Quốc: Có khoảng 250 vũ khí hạt nhân chiến thuật và chiến lược và có kho nguyên liệu hạt nhân đủ để sản xuất một kho vũ khí lớn hơn. Trung Quốc tham gia NPT năm 1992 và nước này đã cam kết không sử dụng vũ khí hạt nhân chống lại các nước không có vũ khí hạt nhân.

CHDCND Triều Tiên: CHDCND Triều Tiên cam kết từ bỏ chương trình hạt nhân năm 2005 nhưng sau đó không thực hiện cam kết này khi thử các thiết bị hạt nhân hồi tháng 10-2006 và tháng 5-2009. Triều Tiên đã từ chối nối lại các cuộc đàm phán sáu bên (Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật Bản, Nga, Mỹ) về chương trình hạt nhân của nước này. Nhiều chuyên gia cho rằng Triều Tiên, nước rút khỏi NPT tháng 1-2003, sản xuất đủ plu-tô-ni để chế tạo từ sáu đến tám quả bom hạt nhân.

Ấn Ðộ:  Ấn Ðộ đã chính thức tuyên bố là nước có vũ khí hạt nhân. Niu Ðê-li đã sản xuất lượng plu-tô-ni cho ít nhất 100 đầu đạn. Theo một báo cáo của Ủy ban quốc tế về nguyên liệu hạt nhân công bố năm 2007, Ấn Ðộ đã lắp ráp được từ 50 đến 60 đầu đạn.

Pakistan: Có kho u-ra-ni làm giàu ở mức độ cao từ 580 đến 800 kg, đủ để chế tạo từ 30 đến 50 quả bom hạt nhân. Việc Pakistan không ngăn chặn được các cuộc tiến công của các tay súng nhằm vào những mục tiêu quân sự khiến dư luận lo ngại các tay súng xâm nhập cơ sở hạt nhân. Nhiều nhà phân tích cho rằng nhiên liệu hạt nhân có thể lọt vào tay các tay súng và chúng sẽ sử dụng nhiên liệu này để chế tạo "bom bẩn".

Cả Ấn Ðộ và Pakistan đều không ký NPT.

Israel: Căn cứ khả năng sản xuất plu-tô-ni của lò phản ứng hạt nhân Di-mô-na của Israel, nước này có từ 100 đến 200 thiết bị nổ hạt nhân tiên tiến. Về mặt chính thức, Ten A-víp đã tuyên bố rằng Israel không phải là nước đầu tiên sản  xuất vũ khí hạt nhân ở Trung Dông. Israel không ký NPT.

Iran: Iran có chương trình làm giàu u-ra-ni mà nước này nói rằng để sản  xuất năng lượng. Các nước phương Tây nghi ngờ Iran đang nỗ lực triển khai các phương tiện để chế tạo bom hạt nhân vì nước này đã không thông báo cho IAEA về các cơ sở hạt nhân của mình và đã hạn chế các cuộc thanh tra của LHQ. LHQ đã áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Iran vì nước này không đình chỉ việc làm giàu u-ra-ni. Mỹ đang thúc ép LHQ áp đặt thêm các biện pháp trừng phạt đối với Tê-hê-ran. Các quan chức Mỹ cho rằng Iran có thể chế tạo vũ khí hạt nhân vào giữa thập kỷ này.

Tại Hội nghị cấp cao về an ninh hạt nhân, các nước sau đây đã đưa ra các cam kết về an ninh hạt nhân (xếp theo thứ tự chữ cái tiếng Anh):

Ca-na-đa, Thủ tướng X.Ha-pơ tuyên bố khối lượng u-ra-ni làm giàu ở cấp độ cao cất giữ tại khu vực lò phản ứng hạt nhân Sác Ri-vơ, phía đông tỉnh Ôn-ta-ri-ô, nơi cung cấp khoảng một phần ba lượng đồng vị phóng xạ sử dụng cho mục đích y tế của thế giới, sẽ được chuyển sang Mỹ vào năm 2018 để tránh rơi vào tay bọn khủng bố. Chi-lê, hủy bỏ toàn bộ u-ra-ni làm giàu (18 kg) vào tháng 3-2010. Ca-dắc-xtan, sẽ chuyển lò phản ứng nghiên cứu làm giàu u-ra-ni ở cấp độ cao sang làm việc khác và hủy bỏ số u-ra-ni làm giàu. Ðồng thời cam kết hợp tác trong việc đóng cửa lò phản ứng hạt nhân BN-350 và an ninh nhiên liệu. Mê-hi-cô, cho biết nước này sẽ cùng làm việc với Mỹ, Ca-na-đa và IAEA để chuyển đổi lò nghiên cứu phản ứng hạt nhân của Mê-hi-cô sử dụng u-ra-ni làm giàu ở cấp độ cao sang nhiên liệu u-ra-ni làm giàu ở cấp độ thấp. Sự chuyển đổi này sẽ cho phép hủy bỏ toàn bộ số u-ra-ni làm giàu hiện nay của Mê-hi-cô. Na Uy, sẽ đóng góp 3,3 triệu USD trong bốn năm tới cho quỹ an ninh hạt nhân của IAEA để sử dụng cho các hoạt động ở các nước đang phát triển. Nước này cũng ủng hộ những nỗ lực ngăn chặn buôn lậu hạt nhân của Ca-dắc-xtan. Pakistan, Thủ tướng Y.R.Gi-li-ni tuyên bố tại Hội nghị cấp cao về an ninh hạt nhân rằng, là một nước có tiềm năng nhiên liệu tiên tiến, Pakistan cung cấp dịch vụ chu kỳ nhiên liệu hạt nhân dưới sự giám sát của IAEA và tham gia bất cứ cơ chế bảo đảm chu kỳ nhiên liệu hạt nhân nào. Nga, đã ký một thỏa thuận với Mỹ, theo đó mỗi bên hủy bỏ 34 tấn khối plu-tô-ni ở cấp độ chế tạo vũ khí. Nga sẽ chi khoảng 2,5 tỷ USD và Mỹ đóng góp khoảng 400 triệu USD cho chương trình này. Số lượng plu-tô-ni mà hai nước hủy bỏ đủ để chế tạo 17.000 vũ khí hạt nhân. Nga cũng thông báo sẽ đóng cửa lò phản ứng hạt nhân ADS-2. Ðây là lò phản ứng plu-tô-ni cuối cùng của Nga từng sản xuất plu-tô-ni gần 52 năm qua. U-crai-na, Tổng thống V.Y-a-nu-cô-vích cho biết, Ki-ép đã quyết định tiêu hủy toàn bộ khối lượng u-ra-ni làm giàu ở cấp độ cao của nước này trước năm 2012. Ðể thực hiện mục tiêu này, trong năm nay, U-crai-na dự định dỡ bỏ một phần quan trọng các kho u-ra-ni làm giàu. Mỹ, sáu lò phản ứng nhiên liệu u-ra-ni làm giàu cấp độ cao hiện nay sẽ được chuyển đổi thành lò phản ứng nhiên liệu u-ra-ni ở cấp độ thấp. Năm 2009, Mỹ đã hoàn thành việc chuyển đổi 20 lò phản ứng nhiên liệu u-ra-ni ở cấp độ cao.