Trước nguy cơ “ thua trên sân nhà ”

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Ngày 1-1-2009, thời điểm mở cửa chính thức của thị trường bán lẻ Việt Nam cho doanh nghiệp (DN) nước ngoài đang đến gần. DN trong nước đang đứng trước yêu cầu gia tăng sức hấp dẫn trước cuộc cạnh tranh được cảnh báo là khá khốc liệt. Các cơ quan quản lý cũng chung tâm lý này. Nỗi lo này không của riêng ai khi nhìn vào thực lực của DN...

 Những bước đi ban đầu

Thời gian qua, nhiều DN phân phối, bán lẻ thuộc các thành phần kinh tế đã ra đời, phát triển. Qua thời gian, mỗi đơn vị từng bước tăng cường quy mô, gia tăng đầu tư, đa dạng hóa danh mục hàng hóa để thâm nhập thị trường trên phạm vi rộng. Những cái tên siêu thị, hay trung tâm thương mại tiêu biểu đã để lại ấn tượng trong giới tiêu dùng như Fivimart, Hapromart của Tổng Công ty Thương mại Hà Nội, Sài Gòn Coop-Mart, Intimex… Mặt khác, các DN đã phân nhánh phục vụ theo hướng chuyên nghiệp như siêu thị chuyên hàng dệt may, hàng điện tử, siêu thị tổng hợp, vật liệu xây dựng…

 Thứ trưởng Bộ Công thương   Lê Danh Vĩnh khẳng định, những năm qua hệ thống phân phối nội địa đã phát triển về cả quy mô lẫn số lượng, bước đầu thỏa mãn nhu cầu đa dạng về hàng hóa tiêu dùng phục vụ sản xuất và sinh hoạt, tác động tích cực đến sản xuất trong suốt quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường.

 Những lo ngại

Thực tế đặt ra yêu cầu cần có cái nhìn tỉnh táo về năng lực và sức vươn của DN nội. Nhiều ý kiến lo ngại về "sức khỏe" của DN trong nước. Theo các chuyên gia, hệ thống phân phối của DN Việt Nam hầu như chưa được định hình một cách bài bản. Đặc biệt, sự hạn chế về năng lực quản lý khiến hoạt động tiêu thụ sản phẩm kém hiệu quả với chi phí cao. Đáng lo ngại hơn là kỹ năng quản trị và bảo đảm chất lượng theo hướng bền vững chưa thành nếp.

 Theo ông Vũ Vinh Phú, Chủ tịch Hiệp hội Siêu thị Hà Nội, nhìn chung DN trong nước chưa thể là đối thủ của DN nước ngoài cùng lĩnh vực. Hiện chỉ có khoảng 50% số thành viên Hiệp hội có những quan tâm ở mức độ khác nhau trước nguy cơ cạnh tranh. Trong đó, chưa có DN nào đề ra phương án hoặc có kế hoạch ứng phó một cách bài bản. Mặt khác, do thiếu vốn nên phần lớn DN bó tay trước yêu cầu mở rộng kinh doanh, đầu tư cơ sở vật chất hoặc vươn tới địa bàn mới. Kinh doanh "cò con" khiến không ít DN bỏ lỡ cơ hội ký hợp đồng lâu dài vì không đủ sức đảm nhận theo yêu cầu của đối tác. Việc phát triển siêu thị theo mô hình chuỗi như các DN đang tiến hành mới chỉ dừng ở bề rộng, chất lượng lại chưa đồng đều. Số DN có thương hiệu chưa nhiều...

 Tìm hướng, mở đường

Theo lý thuyết thương mại hiện đại, những DN lớn, mang tầm quốc gia hoặc quốc tế đều tập trung nguồn lực tổng hợp, từng bước vươn lên để tích tụ. Sau một quá trình phát triển, đến một thời điểm hoặc mức độ nhất định, DN sẽ vươn ra can thiệp vào hoạt động sản xuất hoặc hơn thế là chủ động đầu tư vào sản xuất để bảo đảm sản phẩm đầu ra cho thị trường. Trên thế giới, nhiều DN còn chủ động gây ảnh hưởng, tạo thị hiếu và định hướng tiêu dùng qua từng giai đoạn phát triển.

 Ông Phú cho rằng, các DN cần nhanh chóng triển khai những động thái tích cực đã được ghi nhận thời gian qua như kết hợp với vùng nguyên liệu tổ chức thu mua và bảo quản hàng hóa đúng quy chuẩn để nâng tầm chất lượng phục vụ. Các DN được khuyến khích đầu tư mở thêm kho tại các địa phương để chủ động nguồn dự trữ, từ đó kịp thời can thiệp vào thị trường khi cần thiết và tích cực “luồn sâu, bám chặt” địa bàn để dành thị phần. Bên cạnh đó, mỗi đơn vị cần khai thác triệt để nguồn quỹ đất mở thêm cửa hàng tiện ích. Về phía Nhà nước, các DN mong có cơ chế hỗ trợ rõ ràng, đặc biệt là việc tạo điều kiện cho tiếp cận nguồn vốn vay dễ dàng, với lãi suất hợp lý để đầu tư phát triển... 

 Thiết nghĩ, những tồn tại cần sớm được khắc phục; những bài học về sự thành công của các đối thủ cần được nghiên cứu để tìm hướng phát triển bền vững trong thời hội nhập.

(Theo báo Hà Nội mới)